ARA tatil ve Ramazan Bayramı tatili birleştirilince ilk ve orta dereceli okullar 14 Nisan tarihi itibariyle tatile girmiş oldu. Tam 10 günlük bir tatil… Ama şunu görüyoruz henüz havaların ısınmaması, bayram tatilinin ve okulların ara tatilinin erkene gelmiş olması hareketliliği bitirdi.
Önümüzde seçimin olması da bunu etkiliyor. Geçmiş bayram ile mukayese edildiğinde yolcu sayısında yüzde 50 ile yüzde 40 arasında bir daralma var. Burada uçaklar da önemli bir etken. Uçak fiyatına baktığımız zaman uçaklar Türkiye’nin hemen hemen her yerine aynı fiyata gidiyorlar.
Ankara fiyatıyla Van’ın, Diyarbakır’ın, Trabzon’un fiyatı neredeyse birbirinin aynısı. Otobüslerde böyle bir lüks yok. Otobüslerde mesafe çok uzun olduğu için yüksek ücret alınıyor.
Dolayısıyla uzun mesafede otobüs ve uçak fiyatları eşitlendi. Uçak otobüsten çok ciddi pay aldı.
Sektörde yüzde 40 oranında daralma var. Şimdi 14’ü tatil ama her yöreye ufak tefek hareket var.
Büyük bir hareket olmuyor, olmadı, olmayacak da… Burada ekonomik nedenler önemli. Artan enflasyon ve kurlara bağlı olarak artan maliyetler vatandaşın ekonomik sorunlarını ve hareketliliği etkiliyor.
Bir de maalesef şunu görüyoruz; otobüs biletlerine zam yapıldığı söyleniyor. Biletlerde zam söz konusu değil. Sadece indirimler kaldırıldı o da hepsinde değil bazı bölgelerde.
Geçen yaz uygulanan fiyatlar yani akaryakıtın 30 lira olduğu dönemde uygulanan fiyatlar hâla uygulanamaz durumda, daha aşağıdayız.
Yapılan indirimler vardı rekabetten dolayı; uçakla rekabet, sektör içindeki rekabet, kayıt dışı korsan taşımacılıkla rekabet yani bireysel otobüs pazarının yüzde 40 daralmasının sebebi sadece uçak değil. Kayıt dışı korsan taşımacılık da sektörün pazarını daraltıyor. Bunun nedeni de denetim ve yaptırımların yetersizliği. Korsan taşıma devam ediyor özellikle kısa mesafelerde…
Bayram tatili başladı, otogarların etrafında yine korsan taşımacılık başladı. Bunların denetlenmesi ve yapanlara yaptırım uygulanması lazım. Yaptırımların da caydırıcı olması lazım.
Tabii bu seçimlerden önce çok çok büyük bir hareketlilik beklemiyoruz. Seçimlerden sonra havalar ısınacak, yavaş yavaş hareketlilik olacak ama geçmiş yılları mumla arayacağız. Çünkü havayollarına bakıyorsunuz 18 Haziran’a kadar doğru dürüst zam yapmıyor.
Popülist bir fiyatlandırma var. İç hatlarda sübvansiyon var.
Devlet desteği ile beraber taşımacılık var. Bizim en büyük rakibimiz THY (Türk Hava Yolları) oldu. Kısa mesafede İstanbul-Ankara, İstanbul-İzmir’e baktığınız zaman evet uçağın yarı fiyatına yolcu taşıyor otobüs ama diğer uzun mesafelerde otobüs ile uçak eşit, bu sürdürülebilir bir politika değil. Büyük bir daralma var.
Beylikdüzü cep terminali öncelik
GEÇTİĞİMİZ hafta biz İBB’den bir randevu aldık. Bu konuda Boğaziçi Peyzaj İnşaat Müşavirlik Teknik Hizmetler San. Tic. A.Ş. (BİMTAŞ) Genel Müdürü Özgür Bora Yaprak beye teşekkür ediyoruz bizi kabul ettiler, görüştük.
Beylikdüzün’deki cep terminali başta olmak üzere Anadolu yakası otogarı, transfer terminalleri, servis meselesi bunları masaya yatırdık. Önceliğimizin Beylikdüzü olduğunu söyledik.
Bu konuda Bora Bey sağ olsun ilgili yerlere gerekli talimatları verdi. Kısa zamanda Beylikdüzü’ndeki cep terminali sorununu çözmeye çalışacağız. Oradaki kayıt dışı korsan taşımayı da bitirmek için elimizden geleni yapacağız.
Öncelikle orası bir transfer merkezi gibi olacak. Cep terminali daha çok küçük arabalarla 19+1’ler ile yapılacak olan taşımalar düzenli hale gelecek.
Belgeli taşıma yapılacak, oradaki korsan taşımayı sonlandırmayı düşünüyoruz. Yaklaşık 250-300 metre karelik bir alana 5-6 tane satış kiosku ile kısa zamanda bunu gerçekleştirmeyi planladık. İnşallah en kısa zamanda bu çözülür.
Kendilerine Anadolu yakası otogarı ile ilgili alternatifleri sunduk.
Mehmetçik Vakfı duruyor yerinde ama, öncelikle Ataşehir kavşağındaki belediyenin bir yeri var orayı önerdik. Büyükşehir Belediyesi’nin Kurtköy’deki İETT garajını önerdik.
70 dönümlük bir alan bunlarla ilgili de bir değerlendirme yapılacağını söyledi. Şehir içindeki 26 tane transfer terminali ve servis hizmetleri ile ilgili de seçimden sonra bir çalışma başlatmamız gerektiğini anlattık. Sağ olsun Bora Bey yakından ilgilendi kendisine teşekkür ediyoruz.
Önümüzdeki ay bir toplantı yapmayı planladık, bu konuları karara bağlayıp yolda yürümek için.
Demiryolunda popülizm yapılıyor
SADECE havayolları değil, demiryolları da bizimle ciddi rekabet yapıyor. Dünyanın hiçbir yerinde bu kadara ucuz tren yolculuğu yoktur.
Hepsi sübvansiyon ile sürdürülüyor. Bizim vergilerimizle onların zararı kapatılırken, bizim maliyetimiz her geçen gün artıyor ve biz o fiyatlara yolcu taşıma şansı bulamıyoruz.
Onun için popülist fiyatlandırmanın kaldırılması lazım. Zararların, sübvansiyonların kaldırılması lazım. Devletin taşımadan çekilmesi lazım ve taşıma ücretlerinin de maliyetlerin altına düşmemesi lazım. Yoksa sektörde haksız rekabet devam eder, pazar daralmaya devam eder.
Belgeli 8 bin 510 adet otobüs var. Bunların kış ayında sadece 4500 tanesi ancak çalışıyor diğerleri yatıyor. Onun için sürdürülebilir bir karayolu ulaştırma politikamız yok.
Onun için seçimlerden sonra bir araya gelip mevzuatta düzenlemeler yapmamız lazım. Havayolunda, demiryolunda, karayolunda oranları doğru belirlemek lazım ve doğru fiyatlandırma yapmak lazım.
Sübvansiyonların kaldırılması lazım. Kapasite kullanım verimliliğini arttırmak lazım. UETDS etkin bir şekilde kullanılarak bunların denetim altına alınması lazım. Öncelikle kayıt dışı korsan taşımacılıkla mücadelenin arttırılması lazım. Yaptırımların arttırılması lazım.
Bunların hepsi gündemimizde inşallah seçimden sonra yeni gelecek veya mevcut olanlarla bunları oturup çözmeye çalışacağız.
Otobüs fiyatları 4’e katlandı
ŞU anda bastırılmış kurlar ile otobüs satışı yapılıyor. Bastırılmış kurlar diyorum çünkü vadeli araç sattıklarında Doları 25 Euro’yu da 30 liradan hesaplamak zorundalar. Böyle bakıldığı zaman otobüs fiyatları 10 milyon lirayı buldu. 3 sene önce 2.5 milyon lira olan otobüs fiyatları bugün 4 katına çıktı.
Bu da sürdürülebilir değil, bu rakamlar karşılanabilir rakamlar değil. Amortisman süreleri 10 yılı geçecek.
Onun için sektörün işi zor. Otobüs fiyatlarının bu kadar artması hayrı alamet değil.
Gelecek olan dolar kurunun, Euro kurunun karşılığıdır bu öyle görünüyor. Buda 25-30 lirayı bulacak gibi görünüyor. Sektörün işi daha da zorlaşacak. Bundan kimse kendine bir sevinç veya kazanç çıkarmasın.
Bu külliyen zarardır başka bir şey değil. Yeni otobüs yatırımı yaparken nasıl yapacaksın?
Tabii son 5 yılda pandemininde başlamasıyla ciddi sıkıntılar yaşandı otobüs üretimleri durdu, satın alımlar durdu, ekonomik sıkıntılar var.
Zaten arz talep dengesizliği de var. Evet firmaların bir kısmı otobüslerini yenilemek durumunda belki. Bu talep yaratıyor ama genele baktığınızda büyük bir hareketlilik yok. Otobüs yatırımı yapacak firma sayısı çok az. Az sayıda firma yatırım yapıyor ama bu sürdürülebilir değil.
Bütün sektörün bayramını kutluyorum, kazasız belasız bir bayram diliyorum.
